ԹԵՎԵՐ ԲՈԼՈՐԻՆ․ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԱՌԱՋՆՈՐԴՎԱԾ ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԻՐԱԿԱՆ ԱՊԱԳԱ ՏԱԹԵՒՈՒՄ

Վերջին շրջանում Արցախից բնակչության բռնի տեղահանումը հրատապ անհրաժեշտություն է առաջացրել կայուն աշխատանքի և համայնքային ինտեգրման ուղղությամբ։ Շատերը կանգնած են անորոշության առջև՝ չունենալով բավարար հնարավորություններ իրենց ընտանիքներին աջակցելու համար։ Այս իրավիճակի հետևանքով մոտ 27,000 մարդ արտագաղթել է Հայաստանից, և նրանցից որոշների համար սա արդեն չորրորդ տեղահանումն է։ 

Տեղահանված երիտասարդները հատկապես խոցելի են՝ մի կողմից բախվելով հոգեբանական տրավմաներին ու նոր միջավայրին հարմարվելու դժվարություններին, մյուս կողմից՝ ականատես լինելով իրենց ծնողների հուսալքությանը։

Միևնույն ժամանակ, Հայաստանում հյուրընկալող համայնքները, օրինակ՝ Տաթևի համայնքը, որոնք տեսականորեն  կարող էին աջակցություն ցուցաբերել տեղահանված ընտանիքներին, նույնպես կանգնած են անվտանգության, սոցիալ-տնտեսական և հոգեբանական դժվարությունների առաջ։ Դրանք հաճախ խոչընդոտում են տեղահանված ընտանիքների նկատմամբ ըմբռնումով մոտենալու կարողությանը:

Այս մարտահրավերներին ի պատասխան՝ «Մենք ենք մեր սարերը» զարգացման գործակալությունը նախաձեռնել է մի շարք առանցքային ծրագրեր, որոնք միտված են տնտեսական աճի և սոցիալական համախմբման խթանմանը։ Դրանց թվում են՝ պտղատու այգու հիմնումը, ինչպես նաև Տաթևի համայնքում նոր տեղական շուկայի ստեղծումը։ Այս ջանքերն իրականացվում են Տաթևի համայնքային կենտրոնի և «Տաթևեր» ճոպանուղու աջակցությամբ։ Միասին, այս նախաձեռնությունները նպատակ ունեն ստեղծել ինքնազբաղվածության հնարավորություններ և խթանել տարածաշրջանային զարգացումը։

Թևեր բոլորի համար

«Մենք ենք մեր սարերը» զարգացման գործակալությունը՝ համագործակցելով Innobiz Business Support ՀԿ-ի հետ, մշակել է համապարփակ ծրագիր՝ «Թևեր բոլորի համար» (Wings4All) անվամբ։

Ծրագիրը նպատակ ունի Արցախից տեղահանման և Սյունիքի մարզի տնտեսական դժվարությունները վերածել միասնության, զարգացման և առաջընթացի հնարավորությունների։ Այն խթանում է ձեռնարկատիրական ոգին՝ զորացնելով թե՛ տեղահանված, թե՛ տեղական ընտանիքներին՝ օգտագործելով առկա ենթակառուցվածքները և պատանիների շարժիչ ուժը։ Նախորդ ծրագրերից ստացված փորձը ցույց է տալիս, որ երիտասարդները հաճախ հանդիսանում են նպատակասլացության, տոկունության, հաստատակամության և ապագայի հանդեպ հույսի աղբյուր։ Այս ծրագիրը ընդգծում է ծնողների և պատանիների համագործակցության կարևորությունը՝ փոխադարձ աջակցությունը խթանելու նպատակով։ Ընտանիքների՝ համատեղ ձեռնարկատիրական նպատակների շուրջ համախմբման արդյունքում ստեղծվում են փոխաջակցության և պատասխանատվության շղթաներ, որոնք բարելավում են նրանց կյանքի որակը՝ տանելով դեպի հաջողություն և կայունություն։

Այս ծրագրի շնորհիվ, հնարավորություն է տրվում 50 ընտանիքների՝ սովորել և կառավարել իրենց սեփական ձեռնարկությունները 6 ամսվա ընթացքում:

Ծրագրի բաղադրիչները

1. 6 ամսյա Ձեռնարկատիրության և իրականացման ծրագիր՝ նախատեսված մեծահասակների և երիտասարդների համար։
   Ուսումնական հիմնական ուղղությունները ներառում են՝ գաղափարների գեներացիա, շուկայի հետազոտություն և թվային մարքեթինգ, ֆինանսական գրագիտություն, բյուջետավորում և դրամահավաք, բիզնեսի իրավական ոլորտներ, վաճառքի հմտություններ, գների ձևավորում, շահույթ ստանալու ստրատեգիա, հաճախորդների սպասարկում։
2. Կրթաթոշակներ ․ այս փորձաշրջանի ընդացքում տրամադրված կլինի ամեն ընտաիքին 200 $ փորձարկելու իրենց գաղափարները:
3. Գաղափարի ներկայացում և մրցույթ․ ծրագրի ավարտին ընտրված 5 ամենալավ նախագծերը կարժանան յուրաքանչյուրը՝ 5000 $ դրամաշնորհի:
4. Արժեշղթաների մատչելիություն․ Ընտանիքներն ու պատանիները կստանձնեն առաջնորդող դերեր շուկայի օրվա գործառնությունների կառավարման մեջ՝ ստանալով աջակցություն հիմնական ուղղություններով, ինչպիսիք են՝ վաճառողների հետ փոխհարաբերությունների կազմակերպում, պահեստային ֆոնդի կառավարում, ապրանքատեսականու ձևավորում, վաճառք, մարքեթինգ և գովազդ։
5. Երիտասարդների առաջնորդության զարգացում․ երիտասարդները կանցնեն առաջնորդության զարգացման բաղադրիչը և կխրախուսվեն մշակելու նորարարական նախաձեռնություններ՝ հաճախորդների ներգրավման և բիզնեսի աճի խթանման նպատակով։
6. Տնտեսական հզորացում և աշխատատեղերի ստեղծում․ կկազմակերպվի 5 տեղացի վերապատրաստողի ուսուցում՝ ստեղծելու կայուն կրթական միջավարյ, որը կտրամադրի շարունակական մասնագիտական աջակցություն և վերապատրաստում փոքր ձեռնարկատիրության, զբաղվածության և փափուկ հմտությունների ուղղություններով։
7. Համայնքային ինտեգրում․ կկազմակերպվեն համայնքային միջոցառումներ՝ տեղացի և տեղահանված ընտանիքների միջև կապեր և համագործակցություն խթանելու նպատակով։

Ակնկալվող  արդյունքները

1. 50 մասնակիցներ ձեռք կբերեն գործնական փորձ կարևոր բիզնես գործընթացներում, ինչը կհեշտացնի նրանց համար աշխատանք գտնելը կամ սեփական փոքր ձեռնարկությունների ստեղծումը։
2. 50 երիտասարդ կստանա մասնագիտացված վերապատրաստում առաջնորդության և ձեռնարկատիրական մտածողության ոլորտներում։ Նրանց 80%-ը կհայտնեն իրենց առաջնորդական կարողությունների նկատմամբ վստահության աճի մասին, իսկ 70%-ը կշարունակի ձեռնարկատիրական գործունեությունը ծրագրից հետո։
3. Մասնակիցների 75%-ը կարձանագրի դրական փոփոխություն համայնքային հարաբերություններում, իսկ տեղահանված ընտանիքների 60%-ը կհայտնի, որ զգում է իրեն ինտեգրված հյուրընկալ համայնքում։
4. Կկազմակերպվեն 4 համատեղ համայնքային միջոցառումներ (օրինակ՝ տեղական շուկաներ, աշխատարաններ), որոնք կներգրավեն համայնքի առնվազն 70%-ի մասնակցությունը՝ ամրապնդելով փոխադարձ ըմբռնումն ու վստահությունը։
5. Մասնակիցների առնվազն 50%-ը կհայտնի, որ հասել է կայուն եկամտի մակարդակի։

Ծրագրի բյուջեն

Այս ծրագիրը ֆինանսավորվում է Հ. Հովնանյան ընտանիքի հիմնադրամը։ Սկզբնական կարիքների գնահատման ընթացքում բացահայտված առաջնահերթ խնդիրներին առավել արդյունավետ արձագանքելու և ազդեցության ծավալը մեծացնելու նպատակով՝ «Մենք ենք մեր սարերը» զարգացման գործակալությունը ներկայումս իրականացնում է հավելյալ միջոցների հավաքագրում։

Ստացված ռեսուրսները թույլ կտան մեզ տրամադրել մեկնարկային ֆինանսավորում ավելի մեծ թվով ընտանիքների՝ հատկապես այն ընտանիքներին, որոնք պատրաստ են միավորվել ընդհանուր գաղափարների շուրջ՝ ստեղծելու արտադրություններ, փոքր ֆերմաներ կամ զբոսաշրջության և հյուրընկալության ոլորտում գործող բիզնեսներ։

Աջակցելով այս համագործակցային և համայնքին նախաձեռնություններին՝ մենք նպատակ ունենք խթանել կայուն ապրուստի հնարավորությունները և ստեղծել նոր աշխատատեղեր՝ ապահովելով շղթայական դրական ազդեցություն ինչպես Տաթևի համայնքում, այնպես էլ Արցախից տեղահանված ընտանիքների շրջանում։